logo

Muzeum Sztuki

Jana Wałacha w Istebnej

Wizyta w muzeum przybliża kulturę regionu, bowiem wiele dzieł artysty w barwny sposób przedstawia życie górali istebniańskich, ich strój, obrzędy i zwyczaje.

Zapraszamy do odwiedzenia tego wyjątkowego miejsca.

Dowiedz się więcej

Wesele, olej na płótnie (fragment)

Jan Wałach
Życiorys

Jan Wałach (ur. 08 sierpnia 1884 r. w Istebnej – zm. 30 czerwca 1979 r. tamże) – malarz, grafik, rzeźbiarz i mistrz drzeworytu.

Góral z Beskidu Śląskiego, urodzony w istebniańskim przysiółku Andziołówka nr domu 294. Matką jego była Jadwiga Gorzołka z Istebnej, ojcem Paweł Wałach z Gródka. Po ukończeniu podstawowej państwowej Szkoły Ludowej w Istebnej (1890 - 1897), wstąpił do Polskiego gimnazjum prywatnego "Macierzy szkolnej" w Cieszynie (1897 - 1901). Naukę kontynuował w zakopiańskiej C.K. Szkole Zawodowej Przemysłu Drzewnego (1901-1903), m.in. rzeźbę u prof. Nalborczyka. Zdobywszy wiele uczniowskich wyróżnień, a przede wszystkim uznanie nauczycieli z Zakopanego udaje się po dalszą edukację artystyczną na studia w krakowskiej C.K. Akademii Sztuk Pięknych u profesora Józefa Mehoffera, a także u prof. prof. Juliana Fałata, Ferdynanda Ruszczyca, Jana Stanisławskiego (1903-1908). W Akademii zdobywa srebrne medale za wybitne osiągnięcia w dziedzinie malarstwa oraz inne wyróżnienia. Po otrzymaniu stypendium mecenasów sztuki- rodziny Siemianowskich - studia uzupełniał w Paryżu (1908-1910) w Académie Julian, prywatnej szkole malarskiej słynnego Rodolphe Juliana i w pracowni Fernanda Cormona w L'École nationale supérieure des beaux-arts (ENSBA). Podczas podróży do Paryża i w czasie przejazdów na wakacje do domu zwiedza Wiedeń, Monachium, Norymbergę i Pragę. W czasie studiów wyjeżdża z kolegami w kwietniu 1909 roku na miesiąc do Rzymu i Genui. W 1910 r., wracając ze studiów z Paryża, zatrzymuje się we Włoszech zwiedzając ponownie Rzym oraz Neapol, Wenecję, Ankonę, a następnie Triest, Rijekę i Budapeszt. Przez rok kontynuuje jeszcze studia w krakowskiej C.K. Akademii Sztuk Pięknych u profesora Józefa Mehoffera (1910/1911). Powraca w roku 1911 do Istebnej gdzie znalazł swoje miejsce na pracę twórczą, aż do końca życia. W dniu 24 sierpnia 1912 r. żeni się z Teresą Liboską w Wiśle. Z małżeństwa tego urodziło się 14 dzieci.

W dniu 28 listopada 1914 r. został powołany do wojska austriackiego. Dzięki opiece ze strony przełożonych - Polaków, zdobył stanowisko malarza i medaliera pułkowego. Z tego okresu największy rozgłos uzyskał obraz bitwy pod Gorlicami w 1915 roku, który przedstawiał zdobycie przez polskie pułki góry „Pustki". Po 47 miesiącach służby 30 października 1918 roku został zwolniony z wojska. Otrzymał medal brązowy za waleczność, po wojnie został również odznaczony krzyżem zasługi (złotym z koroną).

Po 1918 r. w swoich pracach nawiązywał do tematów związanych z patriotycznym odrodzeniem Śląska Cieszyńskiego i przyłączeniem go do Macierzy (np. "Wkroczenie wojsk polskich do Cieszyna", "Wiec w Jabłonkowie"). W 1921 r. buduje pracownię, która istnieje do dziś, stanowiąc obecnie galerię jego prac. W latach 1917 - 26 wygłaszał odczyty w Istebnej, uświadamiając ludność narodowo. W latach 1922- 1929 w twórczości jego dominują tematy religijne, wtedy to maluje szereg obrazów i rzeźb na zlecenie kleru, wykonuje również malowidła ścienne do kościoła parafialnego w Istebnej.

W latach 1930- 31 powstaje cykl portretów górali - rysunki węglem. Rok 1933 jest znamienną datą w jego twórczości, wtedy rozpoczyna pracę nad drzeworytem, to typ drzeworytu langowego, materiałem jest drzewo gruszkowe. Okres dwudziestolecia międzywojennego upłynął pod znakiem intensywnej pracy artystycznej życzliwie ukierunkowywanej przez Jerzego Warchałowskiego. Był to okres szczytowego rozwoju jego twórczości.

Twórczość Jana Wałacha związana jest z Istebną, jej mieszkańcami, krajobrazem. Tematy te uwiecznił na płótnach w malarstwie olejnym, gwaszach, akwarelach, drzeworycie, rysunkach i rzeźbach, przedstawia w nich rozległy pejzaż Beskidu, chaty drewniane, wnętrza chat, prace górali, zabawy, obrzędowość, są one realistycznym dokumentem już historyczno - etnograficznym. Lata okupacji hitlerowskiej upływały pod znakiem ustawicznego lęku i obaw o rodzinę i najbliższych. Pracuje pod czujnym okiem i nieustanną kontrolą żandarmów niemieckich, bo przecież synowie bronią Ojczyzny w A.K. i lasach kieleckich.

W latach pięćdziesiątych uznany przez władze komunistyczne za malarza religijnego, zostaje odsunięty od życia publicznego i artystycznego a nawet zapomniany. Pracuje wówczas intensywnie w swojej "samotni" powracając w replikach do dawnych tematów.

W 1976 r. z okazji 90- lecia urodzin ponownie pokazany światu przez film " Artysta spod Złotego Gronia". Reżyser Norbert Boronowski pokazał w nim człowieka u schyłku życia, zapominając o nim jako o malarzu. Wszystkie lata powojenne poświęca twórczości, maluje nieprzerwanie aż do swojej śmierci.

Debiutował wystawą rysunku w 1904 r. w Mińsku. „Odkryty” i systematycznie promowany przez swego długoletniego mecenasa, Jerzego Warchałowskiego, wystawiał później swe prace na wystawach zbiorowych w Krakowie, Katowicach i Warszawie. Znaczny rozgłos, również ze względu na całą gamę bardzo zróżnicowanych recenzji, przyniosła mu zorganizowana w 1934 r. pod protektoratem wojewody śląskiego Michała Grażyńskiego, wystawa indywidualna w Kamienicy Baryczków na Rynku Starego Miasta w Warszawie. Za granicą wystawiał głównie grafiki: w Paryżu (1937, brązowy medal za drzeworyty), Londynie, Amsterdamie, Chicago i Hamburgu (w latach 1937-1939).

Technikami malarskimi stosowanymi przez Wałacha były malarstwo olejne i gwasz, rzadziej akwarela. Na swych obrazach, przedstawiał pejzaże, martwe natury i sceny rodzajowe. Szczególną sławę przyniosły mu natomiast rysunki i drzeworyty, w których utrwalał typy góralskie, architekturę, drobne scenki z życia beskidzkiej wsi oraz liczne tematy sakralne. Projektował witraże (m. in. kościoły parafialne w Chybiu, Goleszowie, Jedliczach, kościół Jezuitów w Krakowie), kilka projektów nie zostało zrealizowanych. Zdobił wnętrza kościołów w Istebnej, Jaworzynce, Koniakowie (malowidła nie zachowane) i Wiśle (malowidła nie zachowane), dla wielu innych kościołów wykonał szereg obrazów olejnych. Zajmował się też rzeźbą sakralną – wykonał m. in. krucyfiksy do przedsionka Katedry Chrystusa Króla w Katowicach i kościoła garnizonowego w Radomiu. Człowiek – artysta, w swoim zakątku żył i tworzył ocalając dla potomnych zaginiony świat ich przodków.

Po wojnie tworzył samotnie i w zapomnieniu, nie opuszczając prawie swej istebniańskiej pracowni, a jego prace pojawiały się jedynie na prowincjonalnych wystawach. Dopiero w 1999 r. wielka wystawa retrospektywna dzieł artysty, zorganizowana przez Muzeum Archidiecezjalne w Katowicach i eksponowana kolejno w Zabrzu, Katowicach, Koszycach, Krakowie, Zakopanem i znów w warszawskiej Kamienicy Baryczków, przywróciła go szerszemu ogółowi.

W wieku 95 lat umiera w swoim domku w Andziołówce nr. 293.

Pochowany jest na cmentarzu parafialnym w Istebnej.

W Istebnej na Andziołówce można zwiedzać Muzeum/Galerię J. Wałacha.

Opracował: Jan Horyl
Wnuk Artysty
8 lipiec 2019
Sztuka

Jan Wałach i jego sztuka.

Twórczość Jana Wałacha obejmuje wiele dziesiątków lat działalności artystycznej. Wykonywał swoje prace, stosując różne dziedziny sztuk plastycznych: malarstwo, rysunek, grafika (drzeworyty), ornamentyka, rzeźba, rzemiosło artystyczne. Mając gruntowne wykształcenie akademickie w dziedzinie sztuk plastycznych, stosował bardzo różne techniki, właściwe dla czasów kiedy tworzył. Były to: akwarele, gwasze, malarstwo olejne, polichromie, projektował też witraże i przedmioty sztuki użytkowej. Rysunki wykonywał ołówkiem, węglem, tuszem, pastelem, kredką lub piórkiem. Rzeźby (pełne lub płaskorzeźby) wykonywał z drewna, gipsu lub gliny.

Ze względu na tematykę, można wyodrębnić następujące rodzaje jego twórczości:
- malarstwo pejzażowe (krajobrazowe)
- portretowe
- martwa natura
- historyczne
- religijne
- rodzajowe (tematyka związana z życiem codziennym, obyczajami, obrzędami, pracą, wypoczynkiem i zabawą, przedstawiająca osoby podczas wykonywania zwykłych czynności).

Jan Wałach urodził się 8 sierpnia 1884 roku, w Istebnej. Po ukończeniu państwowej Szkoły Ludowej w Istebnej (1890 - 1897) dostał się do Polskiego Gimnazjum Macierzy Szkolnej w Cieszynie (1897 - 1901). Lekcje rysunku pobierał u Bogdana Hoffa.

W 1901 roku, z inicjatywy Jerzego Warchałowskiego, krytyka i propagatora sztuki, który zaobserwował u J. Wałacha nieprzeciętne zdolności rysunkowe, przyszły artysta znalazł się w C. K. Szkole Zawodowej Przemysłu Drzewnego w Zakopanem. Naukę rysunku i rzeźby pobierał u profesora Jana Nalborczyka. W trakcie nauki w Zakopanem w dydaktyce szkoły obowiązywało wierne oddanie szczegółów w pracach plastycznych. Właśnie ta cecha była bardzo istotna w wielu późniejszych pracach J. Wałacha.

Od 1903 roku J. Wałach przebywał już na studiach w C. K. Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, wiele prac udokumentowało ten okres. W zakresie malarstwa monumentalnego pracował pod kierunkiem Józefa Mehoffera, zaś malarstwa krajobrazowego uczył się u Jana Stanisławskiego, a później również u Ferdynanda Ruszczyca, zaś dyrektorem Akademii i organizatorem plenerów dla studentów był Julian Fałat. W wielu aspektach, zwłaszcza malarstwa krajobrazowego, widać wówczas w twórczości J. Wałacha wpływy nauczycieli. Jest to okres najbardziej malarski w twórczości J. Wałacha, w którym nierzadko pojawia się szeroka plama barwna, co w późniejszej twórczości nie miało już tak często miejsca. Często wówczas J. Wałach stosował akwarelę, dzięki której mógł podkreślić właśnie takie walory plastyczne. W czasie studiów w Akademii, za wybitne osiągnięcia w dziedzinie malarstwa, zdobywał różne wyróżnienia: 2 wzmianki pochwalne, 2 nagrody konkursowe, 2 medale srebrne, oraz 2 nagrody pieniężne.

Następny istotny okres twórczości J. Wałacha zawarty jest w latach 1908 – 1910, kiedy studiował w Paryżu. Po otrzymaniu stypendium mecenasów sztuki - rodziny Siemianowskich - studia uzupełniał w Paryżu (1908-1910) w Académie Julian, prywatnej szkole malarskiej słynnego Rodolphe Juliana i w pracowni Fernanda Cormona w L'École nationale supérieure des beaux-arts (ENSBA). Wydaje się, że ten okres jest najbardziej eksperymentatorski w twórczości J. Wałacha. Powstało wówczas wiele scen alegorycznych. Ich interpretacja w wielu aspektach nie jest jasna, ponieważ łączy tematykę biblijną z symbolizmem. Wszystkie prace mają charakter dekoracyjny, a w niektórych można nawet doszukać się związków z secesją, w tym czasie już w pełni ukształtowaną. Jest to skarbnica prac - wzorów, które zadziwiają u J. Wałacha, a później raczej już nie powracają.

Podczas podróży do Paryża i w czasie przejazdów na wakacje do domu zwiedza Wiedeń, Monachium, Norymbergę i Pragę. W czasie studiów wyjeżdża z kolegami w kwietniu 1909 roku na miesiąc do Rzymu i Genui. W 1910 r., wracając ze studiów z Paryża, zatrzymuje się we Włoszech, zwiedzając ponownie Rzym oraz Neapol, Wenecję, Ankonę, a następnie Triest, Rijekę i Budapeszt. Przez rok kontynuuje jeszcze studia w krakowskiej C.K. Akademii Sztuk Pięknych u profesora Józefa Mehoffera (1910/1911). Powraca w roku 1911 do Istebnej, gdzie znalazł swoje miejsce na pracę twórczą aż do końca życia. W dniu 24 sierpnia 1912 r. żeni się z Teresą Liboską w Wiśle. Rozpoczyna się okres, w którym musiał łączyć obowiązki dbania o liczną rodzinę, z wewnętrznym nakazem twórczym.

Po powrocie do Istebnej, w 1911 roku, J. Wałach niedługo cieszył się spokojem tego ustronnego miejsca, ponieważ 28 lipca 1914 roku wybuchła I wojna światowa i artysta został powołany do wojska austriackiego. Z tego czasu zachowało się dużo rysunków, przedstawiających różne miejsca i ludzi związanych z wojennym losem. Można dzięki nim poznać warsztat J. Wałacha, w którym rysunek odgrywa bardzo istotna rolę. Zapis rysunkowy prac jest jednak w większości bardzo szybki, co dyktowały realia wojny i oczywiście różni się od charakteru rysunków wykonanych w zacisznej pracowni. W czasie wojny J. Wałach na zamówienia wojskowe zajmował się też projektowaniem medali. Dzięki opiece ze strony przełożonych - Polaków, zdobył stanowisko malarza i medaliera pułkowego. Z tego okresu największy rozgłos uzyskał obraz bitwy pod Gorlicami w 1915 roku, który przedstawiał zdobycie przez polskie pułki góry „Pustki". Po 47 miesiącach służby 30 października 1918 roku został zwolniony z wojska. Otrzymał dwa odznaczenia w czasie I wojny światowej – brązowy medal męstwa (waleczności, odwagi) za uczestnictwo w bitwie o Brześć Litewski, oraz - złoty krzyż zasługi (wojskowej) z koroną, prawdopodobnie po zakończeniu działań wojennych w Rumunii i po przeniesieniu się jego pułku do Włoch w 1917 roku.

Po I wojnie światowej artysta realizował wiele zamówień na obrazy i witraże do kościołów. Po 1918 r. w swoich pracach nawiązywał do tematów związanych z patriotycznym odrodzeniem Śląska Cieszyńskiego i przyłączeniem go do Macierzy (np. "Wkroczenie wojsk polskich do Cieszyna", "Wiec w Jabłonkowie"). W 1921 r. rozpoczyna budowę pracowni, która istnieje do dziś, stanowiąc obecnie galerię jego prac. W latach 1917 - 1926 wygłaszał odczyty w Istebnej, uświadamiając ludność w duchu patriotyczno - narodowym. W latach 1922 - 1929 w twórczości jego dominują tematy religijne, wtedy to maluje szereg obrazów i rzeźb na zlecenia kościelne, wykonuje również malowidła ścienne do kościoła parafialnego w Istebnej.

W latach 30-tych wiele korespondował z J. Warchałowskim, który zwłaszcza w rysunkach, ukazujących różne sceny rodzajowe, widział największy artyzm. Pod jego wpływem, w 1933 roku, swoje zdolności rysunkowe zaczął przekładać na drzeworyt, co też przyniosło sukcesy artystyczne. W 1934 roku J. Wałach wystawiał swoje prace na indywidualnej wystawie w kamienicy Baryczków w Warszawie, a rok później opublikowano monografię artysty – Jan Wałach z Istebnej, którą napisał Jerzy Warchałowski. W roku 1937 za dwa drzeworyty: Gajdosz i Stary owczarz J. Wałach otrzymał brązowy medal na wystawie w Paryżu. Twórczość Jana Wałacha związana jest z Istebną, jej mieszkańcami, krajobrazem. Tematy te uwiecznił na płótnach w malarstwie olejnym, gwaszach, akwarelach, drzeworycie, rysunkach i rzeźbach, przedstawia w nich rozległy pejzaż Beskidu, chaty drewniane, wnętrza chat, prace górali, zabawy, obrzędowość, są one realistycznym dokumentem już historyczno - etnograficznym.

Lata okupacji hitlerowskiej upływały pod znakiem ustawicznego lęku i obaw o rodzinę i najbliższych. Reakcją na czasy II wojny światowej, w której artysta nie uczestniczył bezpośrednio, było namalowanie obrazu Sąd Ostateczny, który zajmował całą jedną ścianę pracowni. Po wojnie tworzył w zapomnieniu, nie opuszczając prawie swej istebniańskiej pracowni. W latach pięćdziesiątych uznany przez władze komunistyczne za malarza religijnego, zostaje odsunięty od życia publicznego i artystycznego, a nawet zapomniany. Pracuje wówczas intensywnie w swojej "samotni" powracając w replikach do dawnych tematów. Artysta malował wiele pejzaży, zarówno w technikach olejnej, akwarelowej, ale i gwaszowej. Częstymi tematami tych prac są różne czynności wykonywane przez miejscową ludność, zwłaszcza orka i wykopki ziemniaków. J. Wałach często ukazywał również drzewa przy swoim domu i pracowni oraz pobliski las. Kompozycje obrazują różne pory roku.

W latach pięćdziesiątych artysta ukształtował fenomenalny styl portretów gwaszem, kompozycji kwiatowych i martwych natur. W wielu tych pracach wykonanych tą techniką można zaobserwować ciekawe rozwiązania formalne, które wynikały z połączenia techniki rysunkowej i graficznej z techniką malarską gwaszu. Wskutek tego w niektórych elementach obrazu, zwłaszcza w tłach, dochodziło do ciekawych połączeń realizmu ze stylizacją.

W dekadach lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych w dalszym ciągu w twórczości artysty występowała tematyka religijna. Wiele tych projektów nie zostało jednak ostatecznie zrealizowanych. Można w nich zaobserwować wzrastający puryzm, co ujawnia się z coraz częstszą rezygnacją z elementów dekoracyjnych w kompozycjach (zwłaszcza ornamentów).

W 1976 r. z okazji 90- lecia urodzin ponownie pokazany światu przez film " Artysta spod Złotego Gronia". Reżyser Norbert Boronowski pokazał w nim człowieka u schyłku życia, zapominając o nim jako o malarzu. Wszystkie lata powojenne poświęca twórczości, maluje nieprzerwanie aż do swojej śmierci.

Konsekwentnie dalej artysta tworzył wiele portretów i kompozycji kwiatowych, wykonanych gwaszem. W kompozycjach kwiatowych i martwych naturach zachodziła jednak stopniowa zmiana myślenia artystycznego Stylizowane tła za pomocą dynamicznie prowadzonych linii zaczęły przechodzić na pierwszy plan - na kwiaty, przez co kompozycje zaczęły nabierać właściwości ekspresyjnych. W związku z tym pierwszoplanowe elementy zatracały kontur i bryłowatość, a twórczość artysty w wielu aspektach zaczęła zbliżać się do osiągnięć polskich kolorystów. Jednak na rozwój tego nowego kierunku w twórczości nagle brakło ziemskiego życia - Jan Wałach zmarł w 1979 roku, w wieku 95 lat.

Dopiero w 1999 r. wielka wystawa retrospektywna dzieł artysty, zorganizowana przez Muzeum Archidiecezjalne w Katowicach i eksponowana kolejno w Zabrzu, Katowicach, Koszycach, Krakowie, Zakopanem i znów w warszawskiej Kamienicy Baryczków, przywróciła go szerszemu ogółowi.

Opracował: dr Michał Kawulok
18 czerwiec 2019
Wystawy
1904

Mińsk na Białorusi

wystawa rysunku. Mecenasami wystawy były panie Dynowskie.

1911

Kraków - Towarzystwo Przyjaciół Sztuk Pięknych

wystawa.

1920

Kraków - Salon Sztuk Pięknych

udział w wystawie zbiorowej. Sprzedany obraz olejny "Morskie Oko" - nabywca z Amsterdamu.

1922

Warszawa - Zachęta

udział w wystawie zbiorowej.

1925

Warszawa - Zachęta

udział w wystawie zbiorowej pt. "Zima w Polsce"

1927

Katowice - sala Domu Związkowego przy kościele N.M.P.

wiosenna wystawa obrazów razem z L. Konarzewskim (seniorem).

1928

Poznań

udział w Wystawie Krajowej.

1928

1Katowice (15 XII÷31 XII) - sala Domu Związkowego przy kościele N.M.P.

udział w zbiorowej wystawie obrazów i rzeźb organizowanej przez Śląskie Towarzystwo Wystaw i Propagandy Gospodarczej (16 stronicowy katalog).

1929

Katowice - (15 X÷20 XI) - hala powystawowa w parku Kościuszki

udział w pierwszej wystawie zbiorowej obrazów i rzeźb "Zawodowego Związku Artystów i Plastyków na Śląsku".

1930

Katowice (22 XI÷XII) - lokal własny Związku Artystów Śląskich przy ul. Pocztowej

udział (obrazy olejne) w "Zbiorowej Wystawie Związku Artystów Śląskich" (obrazów, rzeźb i grafiki).

1931

Katowice (V÷VI) - sale recepcyjne Województwa i Sejmu

udział (akwarele i projekty witraży) w wystawie zbiorowej "Polskiej Sztuki Religijnej" na Śląsku (zorganizowanej przez Związek Artystów na Śląsku). Księga pamiątkowa wyd. w 1932 r.

1934

Warszawa (27 V÷27 VI) - kamienica Baryczków

wystawa indywidualna pod protektoratem Ministrowej Jadwigi Beckowej i wojewody śląskiego d-ra Michała Grażyńskiego (233 prace - rysunki, malowidła, drzeworyty, rzeźby i plakiety z okresu 1903r.÷1934 r.). Prace wybrał i wystawę urządził przyjaciel artysty Jerzy Warchałowski (historyk sztuki,krytyk).

1935

Wisła (latem) - sale pensjonatu "Piast"

udział w wystawie zbiorowej współczesnego malarstwa polskiego zorganizowanej przez E. Wołowską.

1935

Warszawa - Salon Cz. Garlińskiego

wystawa indywidualna

1935

Hamburg

udział w wystawie Sztuka Polska zorganizowanej przez Kunstverein in Hamburg (drzeworyty).

1935

Katowice - tereny wystawowe dorocznych Targów Jesiennych

udział w wystawie plastyków śląskich (obok prac olejnych po raz pierwszy na Śląsku wystawił parę swych drzeworytów).

1936

Warszawa

Druga Międzynarodowa Wystawa Drzeworytów w salonach Instytutu Propagandy Sztuki

1936

Londyn

udział w wystawie POLISH ART Graphic art, Textiles w VICTORIA AND ALBERT MUSEUM. III nagroda za drzeworyt "Młody gajdosz" ("Melody").

1937

Poznań

udział w Ogólnopolskim Salonie Sztuki, Wystawa Sztuka - Kwiaty - Wnętrze.

1937

Wisła (15 VIII÷22 VIII) - pensjonat "Oaza"

udział w zbiorowej wystawie malarskiej urządzonej z okazji Tygodnia Gór.

1937

Katowice (październik) - tereny wystawowe

w związku z katowicką wystawą "Przed zimą", zorganizowaną przez Śląskie Towarzystwo Wystaw i Propagandy Gospodarczej, odbyła się wystawa sztuki; w jej drugiej części, wystawie plastyki współczesnej zorganizowanej przez "Klub Artystów w Katowicach", były przedstawiane m. in. prace J. Wałacha.

1937

Warszawa (XI)

udział w Piątym Salonie Związku Grafików Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych (drzeworyty)

1937

Paryż (V÷XI)

udział w międzynarodowej wystawie L`Exposition Internationale des arts et techniques. Otrzymuje III nagrodę, brązowy medal za drzeworyt "Baca z fajką".

1938

Ottawa (Kanada)

udział w wystawie POLISH PRINTS AND TEXTILES w THE NATIONAL GALLERY OF CANADA (drzeworyty)

1939 ÷ 1940

Chicago (10.XI ÷ 15.I)

udział w 17 Międzynarodowej Wystawie Litografii i Drzeworytów.

1948

Cieszyn i Czeski Cieszyn

wystawy indywidualne równoczesne, tzw. "cieszyńskie".

1951

Katowice - sala wystawowa CBWA

udział w dorocznej okręgowej wystawie grafiki i sztuki użytkowej

1955

Cieszyn - Muzeum Cieszyńskie

udział w wystawie prac artystów powiatu cieszyńskiego

1955

Katowice

indywidualna wystawa drzeworytów.

1955

Wrocław

udział w zbiorowej wystawie grafiki ze zbiorów Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu.

1956

Przemyśl, Gniezno, Kalisz, Leszno

udział w objazdowej Wystawie Grafiki Religijnej.

1957

Bielsko-Biała

udział w zbiorowej wystawie malarstwa "Bielska jesień".

1965

Karwina (Czechy)

udział w Wystawie Exlibrisów w Powiatowej Bibliotece Ludowej.

1975

Bielsko-Biała - muzeum

wystawa indywidualna (malarstwo olejne).

1978

Wisła - muzeum etnograficzne

udział w wystawie zbiorowej.

1979 (11÷31.III)

Bielsko-Biała - Wojewódzka Biblioteka Publiczna

udział w wystawie zbiorowej malarstwa laureatów nagrody "Sztalugi Juliana Fałata" (otrzymanej w 1978 r.).




Wystawy pośmiertne
1984

Wisła - muzeum

w 100 rocznicę urodzin wystawa akwarel, rysunków, drzeworytów.

1985

Racibórz - muzeum

wystawa drzeworytów.

1988

Cieszyn - kościół parafialny Marii Magdaleny

wystawa drzeworytu religijnego.

1989

Wisła - muzeum

w 10 rocznicę śmierci wystawa malarstwa olejnego.

1996

Istebna - szkoła zawodowa

wystawa malarstwa.

1996

Gliwice - biblioteka miejska

wystawa drzeworytów.

1997

Istebna - szkoła zawodowa:

wystawa drzeworytów.

1998

Jastrzębie Zdrój, Galeria "Ciasna"

wystawa drzeworytów.

1999

Zabrze (II-IV), Katowice (VI-VIII), Koszyce (Słowacja)(IX-X), Kraków (XI-XII)

„Jan Wałach” - wystawa retrospektywna w 20 rocznicę śmierci.

1999/2000

Zakopane (18 XII 1999 — 13 II 2000), Galeria Sztuki na Kozińcu

cd. wystawy retrospektywnej w 20 rocznicę śmierci.

2000

Warszawa (II-III)

cd. wystawy retrospektywnej w 20 rocznicę śmierci.

2000

Gorlice (IX-XI), Muzeum.

wystawa prac związana z kampanią I Wojny Światowej.

2004

Istebna (IX), Gimnazjum

przekrój twórczości.

2005

Cieszyn (VI-VIII), Zamek

prezentacja rysunków w wystawie zbiorowej.

2006

Istebna (VII-VIII), Gminny Ośrodek Kultury

wystawa pt. "Między niebem a ziemią".

2007

Kielce (VII-X), "Dom Praczki"

wystawa pt. "Artysta dnia powszedniego".

2008

Wisła (III), Muzeum

wystawa szkiców do polichromii w kościele P.W. Wniebowzięcia N.M.P. w Wiśle z okazji 150-lecia kościoła.

2009

Cieszyn (VI-IX), Muzeum

wystawa pt. "Echo mojej sztuki".

2009

Istebna (VI-VIII), Gminny Ośrodek Kultury

wystawa pt. "Widzieć w zachwycie".

2010

Istebna (16 V-11 VI), Gminny Ośrodek Kultury

wystawa pt. "Świat w drzeworytach Jana Wałacha"

2011

Alwernia (26 VIII-21 X),Samorządowy Ośrodek Kultury

wystawa pt. "Świat w drzeworytach Jana Wałacha"

2012

Mosty koło Jabłonkowa w Czechach(6 - 31 XII), GOTIC

wystawa pt. "Świat w drzeworytach Jana Wałacha"

2012

Istebna (22.07.2012 - 30.09.2012), Muzeum Malarstwa Jana Wałacha

wystawa pt. "Pasterstwo w twórczości Jana Wałacha

2012

Cieszyn (28.09.2012 - 04.11.2012), Zamek Cieszyn

wystawa pt. "Świat w drzeworytach Jana Wałacha"

2012

Istebna (26.10.2012 - 30.11.2012), Gminny Ośrodek Kultury

wystawa "Pasterstwo w twórczości Jana Wałacha"

2013

Jaworzynka (21.03.2013 - 12.04.2013), Szkoła Podstawowa nr 1

w Jaworzynce wystawa "Świat w drzeworytach Jana Wałacha"

2013

Istebna (13.04.2013 - 29.04.2013), Szkoła Podstawowa nr 1 w Istebnej

wystawa "Świat w drzeworytach Jana Wałacha"

2013

Koniaków (06.05.2013 - 24.05.2013), Szkoła Podstawowa nr 1 w Koniakowie

wystawa "Świat w drzeworytach Jana Wałacha".

2013

Mosty koło Jabłonkowa w Czechach (09.05.2013 - 30.05.2013) galeria GOTIC

wystawa "Pasterstwo w twórczości Jana Wałacha"

2019

Muzeum Śląska Cieszyńskiego w Cieszynie (29.06.2019 - 25.08.2019) galeria wystaw czasowych

wystawa „Jan Wałach - obrazy i muzyka”

Opracował: Jan Horyl
Wnuk Artysty
8 lipiec 2019
Kontakt

Muzeum Jana Wałacha (1884-1979) mieści się w dawnym atelier artysty, gdzie powstały jego dzieła.

Zespół zagrodowy, na terenie którego znajduje się Muzeum malarstwa Jana Wałacha, ze względu na swoje walory architektoniczne, jest wpisany do rejestru zabytków województwa śląskiego pod poz. A-525/87 na podstawie decyzji Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Bielsku Białej z dnia 24 października 1987 r. Obejmuje on budynki: dom mieszkalny, pracownię autorską, budynek gospodarczy (nieistniejący), studnię oraz istniejący drzewostan, place, ścieżki i drogi dojazdowe w granicach nieruchomości usytuowanej na pięknej polanie na skraju świerkowego lasu.

Oferujemy pełną obsługę zwiedzania pracowni, zapewniając szczegółową informację na temat życia artysty, jego twórczości, miejsca i czasów w których tworzył. Szeroka ekspozycja przedstawia bogaty dorobek w postaci licznych obrazów olejnych, pasteli, gwaszy, drzeworytów, projektów witraży, rzeźb i innych pamiątek. Znajduje się na wjeździe do Istebnej od strony Wisły, w przysiółku Andziołówka, ok. 300 metrów od drogi głównej.

Zwiedzanie

  • Po wcześniejszym umówieniu telefonicznym tel. 513 043 431

Cena Biletu

  • Dorośli - 10,00 zł

  • Dzieci i młodzież - 8,00 zł

Kontakt

  • Muzeum i Stowarzyszenie im. artysty Jana Wałacha w Istebnej

  • 43-470 Istebna 293

  • NIP: 548-26-03-129

  • tel. 513 043 431

  • e-mail: walach0@op.pl

  • Konto bankowe 96 8129 1014 2002 0027 0168 0001

  • GPS: 49°34'54.4"N; 18°54'18.9"E (49.581768°N, 18.905243°E)

Witamy

2 września 2008 roku zostało założone Stowarzyszenie im. artysty Jana Wałacha w Istebnej, które ma na celu ochronę, przechowywanie oraz promocję dorobku artystycznego tego niezwykłego istebniańskiego malarza. Naszym zamierzeniem jest zabezpieczenie spuścizny po Janie Wałacha a zwłaszcza pracowni i domu rodzinnego wraz z otoczeniem, aby służyły głębszemu poznawaniu twórczości artysty. Pragniemy zadbać o ochronę integralności i nienaruszalności twórczości Jana Wałacha, jak również o wiarygodny wizerunek artysty.

Poprzez naszą działalność chcemy podtrzymywać pamięć o osobie, jak również przywrócić do życia i w pełni udostępnić zwiedzającym pracownię Jana Wałacha. To magiczne miejsce usytuowane przy lesie na malowniczej polanie mieści ogromną ilość prac, obrazów, drzeworytów, rzeźb oraz wiele innych pamiątek z życia osobistego malarza, które można podziwiać.

Serdecznie zapraszamy do Muzeum Jana Wałacha.

Stowarzyszenie obecnie liczy ponad 30 członków, ale lista jest otwarta, więc zapraszamy do nas miłośników jego twórczości.

Dla sympatyków i wszystkich, którzy chcą sponsorować naszą działalność, w zakładce Kontakt, podajemy numer konta bankowego na które można dokonywać wpłat pieniężnych.

Aktualności
baner fundacja KGHM

Album muzyczny "Symfonia Beskidów" w 100. rocznicę Muzeum Sztuki Jana Wałacha

(Termin realizacji – lipiec 2022 – 31 listopad 2022)

Realizacja została dofinansowana przez Fundację KGHM Polska Miedź

Muzeum Jana Wałacha jest wyjątkowym miejscem na mapie działań kulturalnych promujących twórczość artysty, w swych działaniach nawiązuje do szeroko pojmowanego dziedzictwa kultury. Celem działania podtrzymywanie i upowszechnianie tradycji kulturowej, ze szczególnym uwzględnieniem pamięci i tradycji regionalnej, lokalnej i rodzinnej tworzącej historię narodową. Realizacja na celu utrwalanie i nagranie niekomercyjnych utworów muzycznych, ze szczególnym uwzględnieniem ochrony dziedzictwa kulturowego związanego z muzyką inspirowaną tradycją muzyczną Beskidu Śląskiego. Projekt wpisuje się w 100. rocznicę budowy pracowni artystycznej, dzisiejszego Muzeum Sztuki Jana Wałacha w Istebnej, z wykorzystaniem dorobku artystycznego Wałacha. Udział artystów z róznych kręgów muzycznych, pokaże działanie w wymiarze ponadregionalnym i stanowi ważny element ochrony kultury i szerokiego kontekstu jakim jest dziedzictwo narodowe.

"Symfonia Beskidów" to autorski projekt Zbigniewa Wałacha z udziałem muzyków reprezentujących gatunki muzyczne tj.: rock, jazz, folklor polskiej części Karpat - projekt muzyczny oparty został na autorskich aranżacjach i muzyce tradycyjnej Beskidu Śląskiego. Całość ilustruje pejzaż beskidzki wyrażony poprzez zastosowanie sekwencji wywodzących się z tradycyjnego repertuaru i wzbogaconie o współczesne brzmienia. Artyści starszego i młodszego pokolenia - od uznanych mistrzów z ogromnym dorobkiem twórczym, po młodych wykonawców - świadomie i z szacunkiem podchodzących do muzyki swoich przodków - poprzez indywidualny, wirtuozerski styl gry, ukażą z jednej strony odrębność i niepowtarzalność regionu, wspólne muzyczne korzenie z nawiązaniem do twórczych inspiracji Jana Wałacha, które eksponował w swojej sztuce.

Autorskie kompozycje Zbigniewa Wałacha, nawiązują natury, jej obserwacji, zmian następujących po sobie m.in. pór roku, aury, nastrojów. W dźwiękach zamknięte zostały pejzaże miejsc – natury, która formowała pokolenia przez wieki, zgodnie ze zmianami pór roku i całą paletą cyklu przemijalności człowieka. Muzycy wspólnie w projekcie, brzmieniem nawiązują do najstarszych melodii beskidzkich, przywołując cienie przodków. "Strażnicy tradycji" nie boją się wychodzić poza sztywne ramy, umykają klasyfikacjom, by – opracowując nowe aranżacje dawnych pieśni czy melodii.

Końcowym efektem będzie wydanie albumu, ktory zostanie zaprezentowany 10 listopada 2022 roku.

Projekt został objęty patronatem honorowym przez Wiceprezesa Rady Ministrów, Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego prof. Piotra Glińskiego.

Partnerzy medialni: Radio Katowice, Regionalny Ośrodek Kultury w Bielsku-Białej

Jan Wałach w sieci

"Wielka sztuka mieszka w małych miejscach - Jan Wałach cyfrowo - edukacyjny cykl filmowy" to tytuł realizacji w ramach stypendium programu stypendialnego Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego – "Kultura w sieci", które otrzymałam w bieżącym roku w dziedzinie animacji i edukacji kulturalnej.

Działanie odbywa się na kanwie dorobku artystycznego Jana Wałacha. Spuścizna artysty Wałacha (1884-197 r.) jest niezwykłym bogactwem nie tylko w znaczeniu regionalnym, także dla dorobku polskiej historii sztuki. W niewielkim, niegdysiejszym atelier malarskim w Istebnej-Andziołówce, artysta pracował w różnorodnych technikach, tworząc swoistą kronikę życia beskidzkiej góralszczyzny.

Działania w ramach stypendium “Kultura w sieci” to filmowe realizacje, które pozwolą, w wersji cyfrowej, na przybliżenie szczegółów z jego biografii, pokażą również zderzenie przeszłości z teraźniejszością, wzajemne przenikania.

Bohaterami realizacji filmowych będą:

  • Zbigniew Wałach - muzyka tradycyjna, instrumentarium ludowe,
  • Jan Karpiel-Bułecka - architektura drewniana, beskidzkie wzorce w budownictwie tradycyjnym,
  • Józef Michałek - topografia, zwyczaje, obrzędy - kultura pasterska.

Niepublikowane dotąd materiały, dzieła mają na celu przybliżenie szerokiemu gronu odbiorców, tego co w szeroko pojętej sztuce, ale i w mikroświatach twórczości Jana Wałacha - pośrednimi elementami realizacji są: kształtowanie właściwej postawy wobec dziedzictwa i przeszłości regionu, co pozwala to na odnajdywanie korzeni, tożsamości kulturowej. Edukacyjny wymiar działania stanowi walor uzupełniający do tworzenia programu z zakresu edukacji regionalnej.

Realizacje będą ukazywać się na profilu facebookowym Muzeum Jana Wałacha - (www.facebook.com/ArtystaJanWalach ), na utworzonym koncie w serwisie Instagram (www.instagram.com/jan_walach_art).

Dodatkowo zostanie przygotowanych 15 kart edukacyjnych prezentujących dzieła Jana Wałacha, ale także eksponaty znajdujące się w atelier: palaty, sztaluga, przedmioty osobiste, fotografie, które znajdą się na stronie www.janwalach.com. Będa pojawiać się sukcesynie na profilu Facebook

Po zakończeniu stypendium materiały zostaną przekazane Muzeum i Stowarzyszeniu im. artysty Jana Wałacha i będą dostępne nieodpłatnie na stronie www.janwalach.com.


Materiały do pobrania



"Zrealizowano w ramach programu stypendialnego Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego – Kultura w sieci"

logo stypendium mkidn
Aktualności

My Skills

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipisicing elit. Velit illum dolores fugit ut ratione quidem rem eveniet id, sapiente facilis maxime suscipit nostrum. Alias, voluptatum ipsa unde nemo magni atque!